همه پرسی قانون اساسی جدید مصر

بسم الله الرحمن الرحیم

به بهانه ی همه پرسی قانون اساسی جدید مصر 

تحولات مصر برای خاور میانه و کشور های مسلمان بسیار با اهمیت است. مصر مغز متفکر دنیای عرب به حساب می آید و الازهر دانشگاهی است پیشرو در دنیای اسلام، که در آن اندیشه های جدید زاییده می شود (چیزی که در دنیای عرب به ندرت یافت می شود) موقعیت حساس  مصردر همسایگی اسرائیل، بافت جمعتی و تاثیر تحولات آن در خاورمیانه و جهان اسلام، آن را در مرکز توجه جهانی قرار داده است.

 در مورد مصر تا کنون چندین نوشته در این وبلاگ منتشر شده است. بیشتر می توانم افسوس خود را برای از دست دادن فرصت تاریخی که در دست اخوان بود و به هدر رفت بیان دارم. پس از سالیان دراز در موضع اپوزوسیون بودن، اخوان حکومت را در مصر به دست گرفت، اما به علت عدم واقع بینی و نا توان بودن در درک شرایط سیاسی منطقه و جهان و به باور اینجانب لجبازی کودکانه محمد مرسی در کسوت رئیس جمهور، فرصت تاریخی مصر برای گذار به دموکراسی تباه شد.

افسوس که اخوان با تجربه ی سالها کنشگری سیاسی، واقعیتی را که در جلو دیدگانش آوار می شد ، خوب تحلیل نکرد. ( و یا لجبازی در پیش گرفت). نتیجه آن شد که در در شب کودتا هزاران مصری در التحریر، پس از اعلام ژنرال عبدالفتاح السیسی، فرمانده ارتش مصر در برکناری مرسی و تعلیق قانون مصر به شادمانی پرداختند. شادمانی ای به همان غلظت شادی پیروزی انقلاب و سقوط مبارک.

 ژنرال در کنار و همراهی شیخ الازهر، البرادعی و رهبر مسیحیان رئیس جمهور مرسی را برکنار کرد. درطرف دیگر،  طرفداران مرسی بودند که جلو دانشگاه قاهره شوکه شده بودند.

فاجعه رخ داده بود. حتی قبل از اعلام السیسی. آن هنگام که مرسی مردم مخالف را ندید یا خود را به ندیدن زد!

جامعه ی مصر تکه پاره شد! این بار مردم مصر، یکپارچه در برابر دیکتاتوری نامبارک 30 ساله ی مبارک هم صدا نبودند، با هم خوشحال نبودند، بلکه گروهی خوشحال بودند و گروهی مغموم.

 روزهای بعد مردم در برابر مردم قرار گرفتند. و در نهایت ارتش بود که پس از کشتار و سرکوب شدید، بساط اعتراض مسالمت آمیز را برچید!

آخر همه می دانستند جوانانی که شعله ی انقلاب را برافروختند چه جهت گیری سیاسی، مذهبی داشتند. آنها خود را سرآغاز انقلاب می دانستند امابه یکباره پس از انتخابات و تصویب قانون اساسی، خود را محروم از تمام آنچه برایش هزینه داده بودند، یافتند. اعتراض ها آغاز شد. اما دولتی که با اختلاف کم آرا بر سر کار آمده بود، خود را به نفهمیدن زد. قانون اساسی با درصد کمی از مشارکت، در کنار تحریم های گروه های مخالف، به تصویب رسید. قانونی که شریعت را اساس قرار داده بود، در حالی که بسیاری از جوانان انقلابی دغدغه های دیگری داشتند.

سه شنبه و چهارشنبه این هفته در مصر برای قانون اساسی جدید، همه پرسی انجام خواهد گرفت. ای همه پرسی در ظاهر  امر تلاش و راهکاری برای بازگشتن به مسیر دموکراسی است. البته اگرمعنای درستی از آن در نزد مصری ها یافت شده باید( دموکراسی به منزله ی راهکار و نه غایت!)

 اما صد افسوس که این بار همه چیز تحت سلطه ی ارتش و نظامی ها ها انجام می گیرد. ارتشی که دیگر خود را زعیم مردم می داند و به راحتی عرصه قدرت را به دیگران واگذار نخواهد کرد و این لطمه تا سالها بر تارک سیاسی مصر باقی خواهد خواهد ماند.

اخوان المسلمین پیش نویس قانون اساسی جدید این کشور را رد کرده و آن را تلاشی برای تحریف قانون اساسیِ مشروع مصر خواند. به نظر می رسد اخوان هنوز هم چشمانش را بر واقعیت جاری بسته است. تکیه ی اخوان بر وسعت بدنه ی اجتماعی این گروه و هزینه ی پی در پی از آن، در طولانی مدت جز فرسودگی و ناتوانی ثمری در پی نخواهد داشت. می شد به آینده ی مصر امیدوار بود اگر اخوان با شروطی حاضر به تعامل در مورد ساز و کارهای قانون جدید و مشارکت در رای گیری بود.

با این شرایط  افق آینده ی سیاسی مصر هم چنان مه آلود خواهد بود. تحریم و عدم شرکت در انتخابات قانون اساسی، همان وضعیت بغرنجی است که اخوان با آن روبرو بود و خود بدان آگاه تر است.

 انگار این دور باطل را پایانی نخواهد بود و بیش از همه در این آشفته بازار، دود به چشم مردم خواهد رفت و پایه های حکومت نظامی ها را استوارتر می گرداند.

علی اکبر نوری

دی 92

تهران